Sommige mensen denken dat je brein gewoon uit gaat als je slaapt, alsof het niets meer doet, maar dit is niet waar. Je zou niet eens kunnen ademhalen als je brein stopt 's nachts en je zou dan ook niet wakker kunnen worden van een harde knal. In dit artikel zal ik jullie meer vertellen over slaap: wat gebeurt er eigenlijk in je hoofd als je slaapt en waarom slaap je?
Als je iets niet begrijpt, voel je vrij om het te vragen, aangezien het een vrij lastig onderwerp is c:
Een gemiddelde volwassene slaapt acht uur per dag, wat betekent dat je ongeveer één derde van je leven slaapt. Waarom doen we dat eigenlijk? De reden die je waarschijnlijk wel kan bedenken is dat je moe wordt: je kunt je ogen niet goed meer open houden en je kan je minder goed concentreren. Dit kan je oplossen door te slapen. Zo makkelijk is het echter niet, de biologische klok beïnvloedt je lichaamsfuncties, zoals het immuunsysteem. Verschillende onderzoeken hebben aangetoond dat je lichaam minder witte bloedlichaampjes aanmaakt bij slaaptekort, waardoor je vatbaarder bent voor infectieziekten. Belangrijker is eigenlijk de rol van slaap bij het leren. Het is nog niet zo gek als mensen zeggen dat ze "ergens een nachtje over willen slapen". Meerdere onderzoekers zeggen dat het langetermijngeheugen tijdens de slaap alle herinneringen afspeelt, zodat ze in het geheugen worden gebrand. Baby's zullen bijvoorbeeld dromen over Nijntje, omdat ze net een boekje daarover hebben bekeken. Er is bovendien aangetoond dat je beter presteert op een toets als je voldoende hebt geslapen. (Dit is een hint.)
We hebben dus slaap nodig om dingen beter te kunnen onthouden en het brein kan zichzelf herstellen in de slaap. Dit is aangetoond met verschillende onderzoeken, hier ga ik verder geen details van plaatsen, want het is vrij ingewikkeld en niet eventjes kort uit te leggen.
Er zijn vier verschillende stadia te onderscheiden tijdens de slaap en daarnaast zal ik de REM-slaap bespreken. In stadium 1 slaap je erg licht, je kan makkelijk wakker gemaakt worden. Waarschijnlijk zal je ontkennen dat je hebt geslapen als iemand je wakker maakt wanneer je je in stadium 1 bevond, gewoon omdat het zo makkelijk gaat. Je zal fantasierijke beelden of strepen voor je zien, terwijl je rustig ligt. In stadium 2 ben je echt in slaap gevallen, je zal minder reageren op geluiden in de omgeving en dergelijke. In stadium 3 en 4 zal je echt diep gaan slapen, je gaat informatie verwerken en het is erg lastig om iemand wakker te maken die zich in stadium 3 of 4 bevindt. Toch is het mogelijk, een moeder kan namelijk alsnog wakker worden door het gehuil van haar baby. Het verschil tussen 3 en 4 heeft met golven van breinactiviteit te maken, maar dit zal ik jullie besparen.
Zoals je op
deze afbeelding (aanklikbaar) ziet, heb je soms tijdens stadium 1 een overgang tot de REM-slaap. Dit is REM-slaap genoemd, omdat je ogen erg snel gaan bewegen onder je gesloten oogleden: "rapid eye movements" (letterlijk vertaald: snelle oogbewegingen). Tijdens de REM-slaap is de breinactiviteit bijna gelijk aan de breinactiviteit die je hebt als je wakker bent. Waarschijnlijk kan je om deze reden ook emoties ervaren tijdens je droom en je dromen zijn gebaseerd op de werkelijkheid, maar dat neemt niet weg dat ze erg bizar kunnen zijn. Meer dan tachtig procent van de mensen onthouden hun droom als je ze wakker maakt tijdens de REM-slaap. Dit is maar veertig procent bij de andere stadia.
Klopt het dat koffie je wakker houdt? In deze dranken zit cafeïne en er is inderdaad aangetoond dat deze stof ervoor zorgt dat je wakker blijft. Het verschilt per persoon, sommige mensen slapen wel goed nadat ze een kop koffie hebben gedronken, maar anderen absoluut niet. Een onderzoek toonde aan dat iemand van 65 kg twee keer zoveel tijd nodig heeft om in slaap te vallen als hij of zij twintig minuten voor het slapengaan drie koppen koffie op heeft gedronken. (Een dosis van 4 mg cafeïne per kg lichaamsgewicht heeft dit effect.)
Waarom snurken mensen? Snurken is het trillen van de huig, dit komt door een vernauwing in de luchtwegen. Deze vernauwing kan veel oorzaken hebben, onder andere overmatig roken, een verstopte keel of neus bij verkoudheid en astma.
Hoe verklaar je slaapwandelen? Over de oorzaak van slaapwandelen zijn onderzoekers het niet eens, maar velen denken dat het komt doordat groepjes cellen moe worden en gaan slapen, terwijl je nog wakker bent. Hierdoor ben je je even niet bewust van wat je aan het doen bent.