- Perzische brieven: In 1721 bracht Montesquieu in Amsterdam anoniem de satirische briefroman Perzische brieven, waarin twee Perzen Europa bezoeken en met hun kritische houding de Europeanen een spiegel proberen voor te houden. Je kan Perzische brieven nog steeds goed lezen en met dit brievenboek werd Montesquieu in één klap beroemd.
Perzische brieven is bekend geworden door de geuite kritiek van Montesquieu op verschillende aspecten van de Franse maatschappij en de spot die hij met de Fransen drijft. In het begin van dit brievenboek lees je vooral de naïviteit van de Perzen tegenover de Franse normen en waarden uit die tijd, maar al snel wordt duidelijk dat de tekst satirisch is geschreven en de lezer juist een spiegel probeert voor te houden. Montesquieu heeft het in deze briefroman ook over de monarchie. Montesquieu noemt dit systeem een "fataal wapen", dit omdat de drie machten (de wetgevende, uitvoerende en rechtsprekende macht) samengevoegd zijn onder één persoon, namelijk de koning.
- Over de geest van de wetten: In 1748 publiceerde hij in Genève zijn bekendste en meest invloedrijke werk, Over de geest van de wetten (De lÉsprit des Lois). In dit boek bestudeerde hij republieken, monarchieën en despotieën. Montesquieu was tegen slavernij en zocht naar manieren om de vrijheid te vergroten om zo tirannie te voorkomen.
In het hoofdstuk "Over de Engelse staatsinrichting" kwam Montesquieu erachter dat dit mogelijk was door het scheiden van de drie machten. Een sterke bovenklasse was volgens Montesquieu van groot belang om het misbruiken van de macht te voorkomen. De drie machten (zoals al eerder genoemd is: wetgevende, uitvoerende en rechtsprekende macht) moesten elkaar controleren en voorkomen dat één van deze machten de bovenhand kreeg. Samen moesten zij ervoor zorgen dat de vrijheid en gelijkheid van de burgers behouden werd. De dertien Parlementen van Frankrijk waren volgens Montesquieu de manier om koninklijk despotisme tegen te gaan.
Met zijn werken beïnvloedde Montesquieu onder meer de tsarina Catharina II van Rusland, de grondwet van de Verenigde Staten van 1789 en de Franse grondwet van 1791. Bovendien droeg hij ook bij aan de ontwikkeling van het Nederlandse strafrecht. Hij was één van de eersten die de preventiegedachte op de voorgrond plaatste en ook hechtte hij belang aan een redelijke verhouding tussen een misdrijf en de gevolgde straf. Zo gaf hij de voorkeur aan geldstraffen boven lijfstraffen. Ook onderscheidde hij wereldlijke misdaden van misdaden tegen God. Volgens hem moesten misdaden tegen God niet door het wereldlijk strafrecht worden bestraft.
Montesquieu overleed op 10 februari 1755 in Parijs, hij werd 66 jaar.
Misschien hebben jullie ooit wel wat over hem gelezen in jullie geschiedenisboeken of hebben jullie het er uitgebreid tijdens geschiedenis over gehad. In dit artikel ga ik jullie van alles vertellen over Montesquieu, een uiterst belangrijke man in onze geschiedenis.
Charles de Montesquieu aka Charles Louis de Secondat aka baron de La Brède et de Montesquieu, was een Frans filosoof en hij wordt beschouwd als een van de grondleggers van de sociologie. Ook is Montesquieu één van de belangrijkste filosofen van de Verlichting.
De politieke inrichtingen zoals wij deze kennen in de westerse democratieën is mede gebaseerd op de ideeën van Montesquieu en John Locke (John was een Engelse filosoof van de vroege Verlichting). Montesquieu bracht een idee van de scheiding der machten en hij had veel kritiek op de Franse samenleving in die tijd, vooral op de excessen van het absolutisme, wat hij noemde: despotisme.
Montesquieu is geboren in een familie van parlementariërs. Volgens de geboorteakte van Montesquieu, hadden zijn ouders een bedelaar als peetoom voor hem uitgekozen.
Vanaf het jaar 1700 tot het jaar 1705 zat hij aan het Collège de Juilly en vervolgens ging hij rechten studeren aan Bordeaux tot het jaar 1708. Na deze studie vertrok Montesquieu richting Parijs om zo meer kennis te verkrijgen over het rechtssysteem zoals Frankrijk deze toepaste in de realiteit. In het jaar 1713 keerde Montesquieu terug naar Bordeaux vanwege het overlijden van zijn vader en in 1714 werd hij lid van het Parlement van Bordeaux. Op 30 april 1715 trouwde hij met Jeanne de Lartigue, een protestantse dame uit een rijke familie van wie hij een grote bruidsschat kreeg. Toen zijn oom in 1716 overleed kreeg hij een grote erfenis, hij werd président à mortier van het Parlement van Bordeaux. In diezelfde tijd begon Montesquieu zich te interesseren voor de politiek en wetenschap, de aanleiding hiervoor was de dood van Lodewijk XIV in 1715, waardoor tijdens de Régence de politiek in Frankrijk drastisch veranderde.
Montesquieu vond dat de grootsheid van Frankrijk te danken was aan de adel die de wetten beschermden en opkwamen voor de burgers. De tijd dat Lodewijk XI regeerde (1461-1483) zou hier een einde aan hebben gemaakt. Door hem zouden de handelaren meer invloed hebben gekregen en dat ten koste van de adel en de lokale gemeenschappen, met despotisme als gevolg. Het meest gehate machtscentrum was volgens Montesquieu Versailles.
Vanaf het jaar 1728 was Montesquieu lid van de Acedémie francaise, nadat hij zijn parlementaire functie had afgestaan om de schulden die hij gemaakt had af te kunnen betalen. In ditzelfde jaar begon hij aan een lange reis door een gedeelte van Europa, waarbij hij Italië, Oostenrijk, Duitsland, Hongarije, Nederland en Engeland bezocht. In het jaar 1730 werd hij in Londen lid van de vrijmetselarij en wanneer Montesquieu in het jaar 1731 terugkeerde naar Frankrijk, trok hij zich terug in het kasteel van La Brède in Aquitanië. Hier stortte hij zichzelf helemaal op het schrijverschap.