Ja-maar-zeggers brengen niet alleen elk idee om zeep, ze ruïneren bedrijven, zelfs hele industrieën.
Ja, maar zo werkt dat niet.
Ja, maar dat kunnen we niet betalen.
Ja, maar wat als het mislukt?
Ja-maar-zeggers hebben de antwoorden. Zij zien de beren op de weg.
Als je je in een gezelschap bevindt, kijk goed rond. Wie zijn hier de ja-maar-zeggers en wie de ja-en-zeggers?
Laat ons de ja-en-zeggers koesteren. Ze durven te dromen én te doen. Ze bereiken het onbereikbare, keer op keer.
Ja, en hoe zorgen we dat het werkt?
Ja, en wat kunnen we investeren?
Ja, en wat als alles lukt?
Ja-en-zeggers stellen de vragen. Zij zien de beren én de weg.
- Vrij naar een tekst met onbekende bron | Omdenken
Klik op het plaatje links om door te gaan naar de rest van het artikel.
Problemen ervaren mensen over het algemeen als iets dat vervelend is. Het is lastig en het moet zo snel mogelijk verholpen worden. Denken in problemen is het denken in ja-maar, je ziet overal het probleem van in, de beren op de weg. Met het zeggen van ja-maar denk je jezelf vast, want niets kan en alles had anders moeten zijn.
Een probleem oplossen is niet altijd mogelijk en dan heb je twee keuzes: je gaat heel veel energie in het probleem steken of je accepteert het probleem en gaat kijken naar de mogelijkheden. Dat eerste is wat wij als mensen makkelijk doen, als je erop gaat letten dan merk je waarschijnlijk dat jijzelf en anderen om je heen vaak het woordje maar zeggen. Dat laatste is waar het bij omdenken om gaat. Omdenken is een manier van denken, waarbij je van een probleem een mogelijkheid maakt.
Deze mogelijkheid is in de vorm van ja-en. Je stelt je open en gaat kijken naar wat er wél kan in plaats van wat er niet kan en wat er niet is. Wat je dat oplevert? Creativiteit, vernieuwing en het bespaart je een hoop energie. Je maakt van je probleem een mogelijkheid en dan is het een kwestie van hoe meer problemen, hoe beter!
Voor de duidelijkheid, even een voorbeeld. Op scholen wordt vaak gezegd
niet rennen in de gangen. Luisteren kinderen daarnaar? Soms wel en vaak niet. Het blijft dus een probleem en dit probleem kun je omdenken. Hoe? Door bijvoorbeeld in de gang twee aparte banen te maken, één voor lopen en één voor rennen.
In Nederland hebben wij inmiddels een school waarbij dit gerealiseerd is. Er was heel lang geen enkele school die dit aandurfde om te doen, maar uiteindelijk kwam er dan toch een school die het wel uitvoerde. Meer daarover kun je in dit filmpje zien:
[klik] Omdenken is een andere manier van denken, je zult er misschien even aan moeten wennen en misschien ook wel niet. Het ene probleem kun je ook weer makkelijker omdenken dan het andere. Omdenken bestaat uit twee stappen:
- Als eerste maak je van een probleem een feit. Bijvoorbeeld: je bent blijven zitten.
- Vervolgens kijk je naar de nieuwe mogelijkheden. Bijvoorbeeld: de positie van een leider of mentor is uitstekend weggelegd voor je in de nieuwe klas, je kunt andere leerlingen helpen met stof die jij al een keertje gezien hebt of je kunt een onzekere leerling mentoren. Je hebt een jaar langer om te besluiten wat voor studie en werk je uiteindelijk wilt doen. Je leert nieuwe mensen kennen, waarvan je nieuwe dingen kunt leren en misschien zit je nieuwe beste vriend er wel tussen. Daarbij draag je bij aan de werkgelegenheid van leerkrachten, huiswerkbegeleiders en pennen-makers!
Je kunt natuurlijk blijven hangen in het feit dat je bent blijven zitten en dat je gefaald hebt om het jaar te halen. Waarom zou je dat doen? Dat je blijft zitten betekent niet dat je gefaald hebt of mislukt bent. Het geeft je tijd om jezelf te ontwikkelen, levenslessen te leren en je talenten te ontdekken. Daarbij… Albert Einstein is ook wel eens blijven zitten. Dus denk het om en maak van je probleem een mogelijkheid.
Daarbij kun je je afvragen of het probleem dat je hebt wel echt een probleem is. We zien ieder de wereld op onze eigen manier en we hebben allemaal een idee van hoe alles zou moeten zijn. De problemen die wij hebben zijn vaak dingen die niet zo zijn zoals wij ze graag zouden zien. Neem bijvoorbeeld lawaai in de klas, je leraar zal ongetwijfeld je klas een keer streng hebben toegesproken en elke keer opnieuw maakt je klas toch weer lawaai. Is het een probleem? Voor de leraar wel, maar jullie als klas hebben er waarschijnlijk niet zoveel moeite mee.
Om het dan meteen even om te denken: als de leraar jullie even uit laat praten, kunnen jullie daarna allemaal geconcentreerd luisteren! In plaats van “Ja, maar jullie moeten nu opletten en stil zijn” wordt het “Ja en praat maar even door, zodat jullie daarna alle aandacht bij de les hebben”. Zo zullen de leerlingen vanzelf stil worden als ze uitgepraat zijn. Daarna heeft de docent alle aandacht, in plaats van dat de concentratie er gedurende de hele les er niet echt is, omdat je je buurman toch écht nog wat wilt vertellen.
De grondlegger van het begrip ‘omdenken’ is Berthold Gunster. Nadat hij was afgestudeerd ging hij werken als regisseur en artistiek leider in het theater, dit deed hij tot 1996. In dat jaar richtte hij het bedrijf Ja-maar® op. Met deze organisatie geeft hij trainingen, seminars en workshops aan mensen en bedrijven. In 2008 introduceerde hij het begrip omdenken en schreef hij een aantal bestsellers. Hij ging ook het theater in en in 2015 waren er inmiddels drie succesvolle seizoenen van de ‘Omdenken Theatershow’ geweest. Opnieuw ging hij het theater in, dit keer met de show ‘Lastige kinderen? Heb jij even geluk!’. Deze show gaat voornamelijk over omdenken in onderwijs en opvoeding. Deze show loopt nog steeds.
Al met al, probeer eens wat vaker ja-en te zeggen. Kijk niet alleen naar hoe dingen zouden moeten zijn, maar sta ook open voor hoe dingen zijn. Volg je hart en sta open voor verandering, kijk naar hoe dingen zouden kunnen zijn. Ook als je het een tijdje niet weet wat je moet gaan doen, durf daar de ruimte voor te nemen en ga op zoek naar iets wat je leuk vindt en waar je goed in bent.
Klik rechtsonder op het plaatje voor omdenkquotes of bekijk de Instagram!