HET BOEK The Phantom of the Opera is een Franse roman geschreven door Gaston Leroux. Het verhaal verscheen voor het eerst in Le Galois, een dagelijkse krant. Tussen 23 september 1909 en 8 januari 1910 verscheen er elke dag een stukje. Het verhaal werd samengevoegd in een boek later dat jaar in maart.
Aanvankelijk had het boek niet erg veel succes, maar tegenwoordig wordt het beschouwd als een klassieker in de Franse literatuur. Daarnaast zijn er enkele verfilmingen gemaakt en ook de nodige musicals.
HET VERHAAL The Phantom of the Opera speelt zich af in een opera in Parijs ergens in de 19e eeuw. Men gelooft dat er een mysterieus spook door het operahuis waart. Als twee nieuwe managers de oude vervangen komen zij hier op de harde manier achter. Het spook eist een aantal dingen via een brief en de managers waaien dit weg alsof het een grap is. De managers worden echter overtuigd van het bestaan van dit spook als er uiteindelijk een aantal ‘ongelukken’ gebeuren, nadat ze zijn verzoeken weigerden.
Het spook dat rondwaart heeft een ingewikkeld en eenzaam verleden. Hij woont al lange tijd in de ondergrondse gangen van het opera en raakt erg gehecht aan de wees Christine Daaé, aan wie hij zich nooit laat zien. Voordat haar vader doodging beloofde hij haar dat hij een Angel of Music zou sturen en het spook doet alsof hij deze engel is. Hij geeft haar zanglessen en ze gaat snel vooruit.
Het spook eist van de eigenaren dat Christine de huidige prima donna Carlotta vervangt. Wanneer de managers weigeren, verliest Carlotta halverwege de opera plotseling haar stem. Christine vervangt Carlotta en ze wordt enthousiast onthaalt door het publiek. In dat publiek zit ook haar jeugdliefde Raoul en ze worden weer verliefd op elkaar.
Het spook is jaloers op deze relatie en laat zichzelf aan Christine zien, hij stelt zich voor als Erik. Hij draagt een masker om zijn gezicht te verhullen en hij lokt Christine mee naar zijn woonplaats. Als ze ontdekt dat hij geen engel is, wordt ze boos en haalt ze zijn masker van zijn gezicht. Erik wil haar eerst niet weg laten gaan, maar onder de voorwaarde dat ze terugkomt laat hij haar toch gaan. Christine staat nu voor een lastige keuze tussen haar jeugdliefde Raoul of de duistere, mysterieuze Erik.
DE FILM (2004) In totaal zijn er acht verfilmingen van The Phantom of the Opera. Rupert Julian maakte de eerste film in 1925, de film staat vooral bekend om de griezelige make-up. Daarna werden er nog zeven andere films gemaakt, de laatste verscheen in 2004.
De 2004 film werd geregisseerd door Joel Schumacher. De productie werd genomineerd voor de Oscars beste artdirection, beste cinematografie en beste filmmuziek. De rollen van Erik, Christine en Raoul werden respectievelijk vertolkt door Gerard Butler, Emmy Rossum en Patrick Wilson.
DE MUSICAL The Phantom of the Opera de musical werd voor het eerst getoond in 1986 in Londons West End. Het is inmiddels de op één na langstlopende musical in West End. In 1988 verscheen de musical ook op Broadway en daar is het met grote afstand de langstlopende musical.
Het musicalboek werd geschreven door Andrew Lloyd Webber en Richard Stilgoe, ze baseerden hun verhaal op de roman van Gaston Leroux. Samen met Charles Hart werkten ze aan de muziek en de lyrics van de liedjes.
In Nederland was er ook een versie van de musical, deze liep van 1993 tot 1996. In België was de musical te zien in 1999 en 2000.