Solomon Asch was een psycholoog die leefde van 1907 tot 1996. Enkele van zijn experimenten zijn erg populair geworden door de jaren heen en worden nu nog gebruikt om het gedrag van mensen uit te leggen. Met name zijn experimenten uit de jaren 50 over conformiteit zijn bekend. 

Overeenstemmingsexperiment van Asch.

In dit experiment werden proefpersonen in een groep gezet en kregen ze twee foto’s te zien. Het eerste plaatje was van een lijn en het plaatje had drie lijnen van verschillende lengtes erop (zie de foto onderaan). De proefpersonen moesten zeggen welke van de drie lijnen overeenkwamen met de lijn op de eerste foto.

De proefpersonen zaten alleen in een groep met acteurs die allemaal om de beurt een antwoord moesten geven. De proefpersonen moesten altijd als laatste antwoorden, nadat de acteurs al een antwoord gegeven hadden. Om de beurt moesten de mensen zeggen met welke van de drie lijnen de eerste lijn overeenstemde, maar de acteurs zeiden verschillende keren ook een fout antwoord. De bedoeling van het experiment was te zien hoeveel mensen ook een fout antwoord zouden geven nadat ze andere mensen het hadden horen zeggen, zelfs wanneer het duidelijk was wat het juiste antwoord was.

De resultaten van het experiment toonden aan dat er toch mensen waren die bezweken onder de groepsdruk en een fout antwoord gaven, maar dat dit een heel persoonlijk iets was. Zo waren er individuen die nooit een slecht antwoord gaven en tegen de groep in gingen, terwijl andere mensen dan weer makkelijker te overtuigen waren om het verkeerde antwoord te kiezen. Door de jaren heen is er ook kritiek gekomen op dit experiment, mede met de boodschap dat de resultaten gebonden waren aan de tijd waarin dit experiment uitgevoerd werd. Zo werd er gezegd dat er nu een grotere gevoel van individualisme is en dat mensen zich minder snel aan een groep zullen aanpassen dan vroeger. 

Bonus

Na het onderzoek met de lijnen, vroeg Asch zich af of dit gedrag zich op meerdere manieren kon uiten. Hierbij wilde hij niet enkel kijken naar de antwoorden van mensen, maar ook naar makkelijk te onderzoeken gedrag. Daarom besliste hij om een experiment uit te voeren in een lift en hoe mensen zich aanpassen aan de rest van de mensen in de lift. Hiervoor werden er weer acteurs gebruikt die zich anders dan normaal gedroegen in een lift om te kijken of de proefpersonen zich aan het gedrag van de acteurs zou aanpassen. Zo deden ze allen bijvoorbeeld hun hoed af, keerden ze hun rug naar de liftdeuren of draaiden ze zich allemaal om. Recent heeft een Amerikaans programma dit nog eens uitgetest met verschillende personen en met verschillende gedragingen in de lift.

(Klik hier om een filmpje te bekijken.)