Er was eens... een gezette man in een rood pak met een witte baard en vliegende rendieren!? Hoe is dat zo gekomen? Vandaag, op eerste kerstdag, leg ik jullie alles uit over de Kerstman!

Wij, als Nederlanders, zullen natuurlijk al lang in de gaten hebben dat de Kerstman en Sinterklaas wel iets weg hebben van elkaar. Dat komt omdat het afstamt van de heilige Sint Nikolaas uit Griekenland. Hij stond in de vierde eeuw bekend om zijn gulle giften aan de armen. Tijdens de middeleeuwen werden er op de avond voor zijn naamdag, 6 december, cadeaus gegeven in zijn naam.

Father Christmas werd bekend in de 16e eeuw in Engeland. Hij was degene die kerst vrede, plezier, eten en wijn bracht. Omdat Engeland niet meer de dag van Sint Nikolaas vierde, werd het feest verplaatst naar 25 december, om gelijk plaats te vinden met Kerstdag. Zijn uiterlijk had nog niks weg van hoe wij de kerstman nu kennen, hij droeg namelijk een lang groen gewaad met bont aan de zijkanten. Rood was nog nergens te vinden.

Deze twee vroegere gebruiken hebben samen de Kerstman zoals wij die kennen gevormd. Veel van de gebruiken komen vanuit onze Sinterklaas, waaronder de naam Santa Claus die in 1773 als eerste gebruikt werd in de Amerikaanse pers. Hij zag er daar niet meer uit als een bisschop maar werd een dikke Nederlandse matroos met een pijp in een groene winterjas. In 1821 werd de Kerstman in Amerika beschreven als een man met een slee met rendieren en bracht hij cadeautjes naar lieve kinderen. Veel van de kerstman die wij tegenwoordig kennen komt uit het gedicht A Visit from St. Nicholas ('Twas the night before Christmas, when all through the house...). In dat gedicht kregen de rendieren de namen die wij tegenwoordig nog kennen (Alhoewel Dunder en Blixen veranderd werden naar Donner en Blitzen).

We weten allemaal dat de Kerstman in op de Noordpool woont, maar dit werd pas voor het eerst beschreven in 1869 door Amerikaans cartoonist Thomas Nast. Aan het einde van de 19e eeuw werd er ook een vrouw voor de Kerstman verzonnen.

Ook Coca-Cola speelt een rol in dit hele verhaal. Coca-Cola, huh? Hoezo dat dan? In de jaren 30 van de vorige eeuw kwamen er advertenties uit die de kerstman lieten zien als een gezette man met een rood met witte jas en een witte baard. Het is echter niet waar dat Coca-Cola dit heeft verzonnen, ze hebben het alleen populair gemaakt. Aan het begin van de 20e eeuw had het magazine Puck de kerstman al laten zien als een man met rood-wit tenue.

In de 20e eeuw werd het ook bekend dat de Kerstman zijn eigen speelgoed maakte. Origineel maakte hij ze echt zelf, maar ergens is ook het idee ontstaan dat de Kerstman elfjes heeft die het speelgoed maakt voor hem - het verhaal dat wij nu kennen.

In de media is de Kerstman ook al erg lang actief. In 1912 werd hij voor het eerst gespot in een film, waar acteur Leedham Bantock de rol op zich nam. Sinds deze tijd is de Kerstman niet meer weg te denken uit alle kerstfilms.

Het gebruik dat de Kerstman door de schoorsteen komt om cadeautjes te brengen komt van verschillende Europese decembertradities. In Noorse traditie kwam Odin al door de schoorsteen, maar ook in Italië kwam Befana door de schoorsteen. In Nederland is het echter al heel lang zo dat Sinterklaas door de schoorsteen komt.

Ieder land heeft een ander idee over waar de kerstman nu eigenlijk woont. Voor ons woont hij gewoon op de Noordpool, maar in Alaska claimen ze dat hij in het plaatsje North Pole woont en ook Noorwegen, Denemarken, Zweden, Finland en Wit-Rusland hebben allemaal hun eigen woonplaatsen voor de kerstman geclaimd. Finland zal de meest bekende zijn, met Santa Claus village diep in de sneeuw verborgen in Rovaniemi.

In de laatste jaren is er niet veel meer veranderd aan het verhaal en uiterlijk van de Kerstman. De elfjes maken nog steeds zijn speelgoed, hij heeft nog steeds een slee met rendieren en draagt nog steeds rood met wit. Zou dit nog ooit veranderen?