Het Syndroom van Gilles de la Tourette, ook wel bekend als Tourette, is een neuropsychologische aandoening. Een neuropsychologische aandoening is een ander woord voor de ontwikkeling in de hersenen, die iets anders verloopt. De kenmerken van Gilles de la Tourette zijn een oncontroleerbare en onbedwingbare drang tot het maken van spierbewegingen of vreemde geluiden. Deze dwang wordt ook wel een tic genoemd. Hoewel veel slechts één van deze twee hebben, kan het ook zijn dat de persoon in kwestie zowel vocale als bewegingstics heeft.
Ontdekking. Het syndroom van Gilles de la Tourette is in het jaar 1884 ontdekt door de Franse psychiater en neuroloog Georges Albert Édouard Brutus Gilles de la Tourette. In die tijd werd Tourette nog toegeschreven aan Chorea van Sydenham of hysterie. George en zijn leraar Charcot zagen echter in dat de tics van Tourette niet bij hysterie pasten en eerder een neurologische oorzaak hadden. Toen het Franse verschijnsel “Springende Fransen in Maine” begon hij hierna onderzoek te doen. Hij vond nog een aantal ‘gevallen’ van oncontroleerbare drang in Maleisië en in Siberië in de vorm van bewegingen en spraak en beschreef deze kwesties. Uiteindelijk noemde George de stoornis La maladie des tics de Gilles de la Tourette.
Diagnose Gilles de la Tourette kan worden vastgesteld door psychiaters, psychologen of neurologen. Dit doen ze aan de hand van de volgende voorwaarden. Zo moeten de tics minimaal een jaar lang duren, moeten de tics ontstaan zijn voor het kind zijn 18e, hoewel het meestal tussen de vier en elfde leeftijdsjaar gebeurt, er meerdere motorische en of één vocale tic is (dit hoeft niet tegelijkertijd te zijn) en de tics mogen niet het gevolg zijn van het gebruik van drugs of andere verdovende middelen. Gemiddeld heeft één op de honderd personen last van Gilles de la Tourette, waarvan de mannen vier keer vaker last hebben van het syndroom dan vrouwen.
Oorzaak. De oorzaak van Gilles de la Tourette is nog niet volledig bekend. Er zijn verschillende onderzoeken gedaan naar infectieziektes, zwangerschap complicaties en andere mogelijke oorzaken. Inmiddels is er echter ontdekt dat erfelijkheid mogelijk een rol kan spelen. Er wordt vermoed dat het een combinatie van verschillende genen zijn. Daarnaast kunnen verschillende omgevingsfactoren de ontwikkeling van tics stimuleren. Ook infecties kunnen bij sommige kinderen een oorzaak zijn. Dit wordt ook wel PANDAS genoemd. PANDAS houdt in dat kinderen met bijvoorbeeld keelontsteking plotseling een grootte hoeveelheid tics krijgen. Er is echter nog geen verband tussen de infectie en Tourette gevonden.
Voorbeelden tics Er zijn verschillende soorten tics. Zo kun je bij de vocale tics last hebben van schelden, vloeken, piepgeluidjes, grommen, maar ook van keel schrapen, woorden herhalen en nutteloze opmerkingen uitkramen. De bewegingstics aan de andere kant kunnen ook verschillend zijn en door het hele lichaam plaats vinden. Zo kun je knikken met je hoofd, schokken met je rug, gekke bekken trekken, tong uitsteken, knipperen met je ogen, bewegen met je tenen en knakken met je vingers.
Medicijnen Op dit moment zijn er nog geen echte medicijnen ontdekt voor Gilles de la Tourette. Het is echter mogelijk om er overheen te groeien, hoewel het niet vaak gebeurt. De medicijnen die voorgeschreven worden zijn bedoeld om de tics te verminderen en dragelijk te maken. Naast medicijnen worden er ook vaak oefeningen voorgeschreven om de tics te veranderen tot een tic die minder negatieve effecten op het lichaam heeft.
Stichting Gilles de la Tourette De Nederlandse stichting Gilles de la Tourette geeft veel informatie over Gilles de la tourette en organiseert regelmatig bijeenkomsten voor mensen met Tourette. Zowel regionaal als landelijk. De dagen zijn bedoeld voor zowel kinderen en hun ouders als volwassenen met Tourette. Kinderen kunnen naar een pretpark gaan of een leuk programma volgen op het terrein van de meeting, conferentiecentrum Kaap Doorn in Doorn, terwijl volwassenen lezingen kunnen bezoeken, groepsgesprekken kunnen houden, workshops kunnen volgen of speeddaten met tourettespecialisten. Dit jaar zou de landelijke meeting op zondag 19 april 2020 plaatsvinden. Helaas ging dit door de corona crisis niet door. Ook worden er regelmatig zomerkampen georganiseerd voor mensen met Tourette. Zo kun je zeilen leren met schipper Bart die zelf ook Tourette heeft of op een internationaal zomerkamp gaan.