Een narwhal is een middelgrote walvis met één grote slagtand. Het is een walvis die soortgelijk is aan de beluga-walvis en behoren tot dezelfde walvissenfamilie, Monodontidae. Een narwhal kan tussen de 3,95 meter en 5,5 meter groot worden. Mannetjes hebben een gemiddelde lengte van 4,1 meter en vrouwtjes hebben een gemiddelde lengte van 3,9 meter.

Leefgebied

De narwhal in een groep komt vooral voor in de Atlantische en Russische gebieden. Individuen leven vooral in de Canadese Arctische Archipel, zoals het noordelijke deel van Hudson Bay en voor de oostkust van Groenland. De meeste narwallen zijn gevonden in de fjorden van Noord-Canada en West-Groenland.

Slagtand

De mannetjes onderscheiden zich met de lange, rechte, spiraalvormige slagtand. Het is eigenlijk een hoektand van linksboven in hun kaak. De slagtand steekt door de lip heen. Doordat de slagtand hun hele leven groeit, kan het een lengte bereiken van 1,5 tot 3,1 meter lang. De slagtand is hol, maar weegt wel ongeveer 10 kilo.

Het kan voorkomen dat een mannetje met uitzondering twee slagtanden ontwikkeld. Dit zijn vaak maar één op de 500 mannetjes. Dan groeit de slagtand aan de rechterzijde van de kaak door de lip.

Bij maar 15% van de narwallen kan het voorkomen dat er bij een vrouwtje een slagtand groeit. Deze is vaak wel kleiner dan die van de mannetjes. Er is maar één geval bekend, uit 1684, waarbij een vrouwtje een tweede slagtand had gekregen.

Er werd heel lang gespeculeerd over de functie van de slagtand. De functies die logisch leken waren het gebruik als wapen, het openen van ademhalingsgaten in ijs, bij het voeden en secundair geslachtsorgaan. Na gedetailleerde analyses bleekt het dat het een zeer geprikkeld zintuig is met miljoenen zenuwuiteinden. Men denkt dat door het wrijven van slagtanden van mannelijke narwallen bedoelt is om informatie te communiceren over de kenmeren van het water waar ze doorheen zwemmen.

In 2016 toonde drone opnames verschillende video's van narwallen die aan de oppervlakte de slagtand gebruikte om kabeljauw te verdoven en te vangen.

Gedrag en voeding

Narwallen leven normaal in groepen van vijf tot tien walvissen. Soms buiten de zomer leven ze zelfs in groepen van 20 individuen. In de zomer komen meestal verschillende groepen samen en vormen een groep van ongeveer 500 tot 1000 individuen. Narwallen hebben verschillende plekken waar ze leven tijdens bepaalde seizoenen. In de zomermaanden zitten ze vaak dicht bij de kust in groepen van 10 tot 100. In de winter gaan ze vaak naar diepere wateren onder een dikke laag ijs. In de lente gaan ze vaak naast de kustbaai.

Een narwhal kan ongeveer 50 jaar oud worden en vaak gaan ze dan dood door verstikking. Deze verstikking komt vaak doordat ze gevangen raken door vorming van ijs in de zee. Jongere narwallen worden vaak door orca's gedood of hebben een hongerdood. Al honderden jaren wordt er gejaagd door Inuit-mensen in het noorden van Canada en Groenland voor het vlees of de ivoor van de slagtand.

Narwallen communiceren met elkaar door te klikken, fluiten en kloppen.

Een narwhal heeft een heel beperkt dieet. Hun prooi bestaat vooral uit Groenlandse heilbot, pool kabbeljauw, inktvis, garnalen en armhaakinktvis. Soms eten ze per ongeluk roggeeieren, stenen, zeewolf en lodde. Dit wordt ingeslikt wanneer ze zich dichtbij de bodem voeden.

Doordat een narwhal geen goed ontwikkeld gebit heeft, moeten ze zich voeden door prooi die naar ze toe komt zwemmen. Ze zuigen de prooi met een aanzienlijke kracht hun mond in. De slagtand wordt dus gebruikt om op de prooi te tikken en te verdoven.