MacGuffin, de Bechdel test en de male gaze. Drie termen waar je waarschijnlijk wel van hebt gehoord, maar niet precies weet wat ze inhouden. Dat verandert nu.

MacGuffin
De MacGuffin is een element in een film dat vaak benoemd wordt maar geen belangrijke rol speelt in de voortgang van het verhaal zelf. Het zet iets in gang en trekt de aandacht van de kijker, maar wat het precies is, wordt vaak niet uitgelegd. Een goed voorbeeld hiervan is de ring in The Lord of The Rings. Deze ring is de basis voor het hele verhaal - zonder de ring was er geen verhaal geweest. Maar deze ring is niet van belang voor de rest van de reis door Middle Earth en komt pas op het laatste weer ter sprake. Nooit wordt uitgelegd aan de kijker wat de ring is en waar hij vandaan komt (dat kwam later, in The Hobbit). Het feit dat de ring uiteindelijk in de vulkaan wordt gegooid, wilt al genoeg zeggen over het feit dat de ring eigenlijk maar onbelangrijk is.

Het was regisseur Alfred Hitchcock die als de vader van de MacGUffin wordt gezien. Hij maakte de MacGuffin bekend en in vele van zijn films komt een MacGuffin voor. Hij vertelde in 1939 tijdens een lezing in New York aan dat de benaming van een mop komt. Hoe hij deze term uitlegde was "The MacGuffin is the thing that the spies are after, but the audience doesn't care.' Hiermee zou je dus kunnen zeggen dat in elke film waar een diefstal plaatsvindt, een MacGuffin voorkomt. Nooit gaat het verhaal over het schilderij dat gestolen is, maar wel over de mensen die er allemaal naar op zoek gaan.

Bechdeltest

De Bechdeltest is een test waar maar weinig films in slagen. Deze test wordt gebruikt om te kijken of er gebruik wordt gemaakt van seksisme in films. Vaak zie je in films dat vrouwen slechts de bijfiguren zijn en vrijwel nooit belangrijk in een verhaal. Vrouwelijke hoofdpersonen komen tegenwoordig steeds vaker voor, maar dat is lang niet het geval geweest.

Als films niet voor de bechdeltest slagen betekent dat dat er niet minstens twee vrouwelijke personages die een naam hebben en met elkaar spreken over een onderwerp dat niet over 'mannen' gaat. Als je dus Truus en Mieke hebt die spreken over hoe goed Jan bezig is met zijn werk, slaagt de film niet voor de test.

Het was Virginia Woolf, door velen gezien als een feministisch voorbeeld, die in 1929 een essay schreef waarin de had geobserveerd dat vrouwelijke personages vaak gedefinieerd worden door hun relatie met de mannen. Het was uiteindelijk in 1985 dat Alison Bechdel een trip tekende waarin het stripfiguur vertelde dat ze allemaal maar films kijkt waar twee vrouwen in voorkomen, die met elkaar praten over iets anders dan een man. De test kreeg hierdoor een naam maar pas sinds een jaar of 10 is de bechdeltest populairder geworden.

Het gevaar van deze test is echter dat film er ook voor kunnen falen als een film bijvoorbeeld helemaal geen vrouwelijke personages bevat. Een voorbeeld hiervan is bijvoorbeeld Lawrence of Arabia. De meeste films zonder vrouwelijke personages zijn oude films. Tegenwoordig zie je maar weinig films waar geen vrouwen in voorkomen. Maar hierdoor is een film niet meteen seksistisch als er geen vrouwen in voorkomen of als deze niet voor de test slaagt.

Male gaze

De male gaze is de wijze van vrouwen laten zien vanuit een mannelijke heteroseksueel perspectief dat voor plezier bij de heteroseksuele man zorgt als hij de film kijkt. Ook in andere kunst zoals literatuur en schilderijen wordt al lang gebruik gemaakt van de male gaze.

Een goed voorbeeld van de male gaze is wanneer jij een film kijkt en er een slanke vrouw langs komt lopen en het beeld een strakke kont laat zien, het liefst ook nog in slow-motion. Dit moet de heteroseksuele man aantrekken. Vrouwonvriendelijk is het wel, daarom proberen vele feministen de male gaze weg te krijgen uit de kunsten.

De male gaze zie je regelmatig in films die specifiek een mannenpubliek aantrekt zoals Fast & Furious of juist een film die niet voor een mannenpubliek bedoeld is maar waarmee ze de man wel aan willen trekken, zoals de Jingle Bell Rock scene in Mean Girls met de korte, grlimmende rokjes tijdens een sexy dansje.

In tegenstelling tot de male gaze, zijn de laatste jaren steeds meer 'gazes' opgekomen. Zo zie je ook een queer gaze of een female gaze. Een perfect voorbeeld van een female gaze is de film Portrait of A Lady On Fire. Deze film bevat nauwelijks mannen en hierin wordt de vrouw juist als een seksueel voorwerp gezien door de liefdesrelatie tussen de twee vrouwen in de film.