Plato was een Griekse filosoof en schrijver. Hij staat bekend als een van de meest invloedrijke denkers in de westerse filosofie en naar zijn ideeën wordt nog altijd gerefereerd.
Zijn jeugd
Plato is geboren rond 427 voor Christus in Athene. Hij maakte deel uit van een van de vooraanstaande Atheense families. Een aantal familieleden van Plato maakte deel uit van de Dertig Tirannen, een groep van antidemocratische, Spartaans gezinde Atheense burgers die de macht grepen in 404 voor Christus. Dit maakte dat voor Plato ook een carrière in de politiek klaarlag. Toch heeft hij dit niet gedaan, mede door zijn ontmoeting met Socrates toen hij zeventien jaar oud was. Omdat Socrates zelf niets geschreven heeft en Plato nooit over zijn eigen ervaringen vertelde, is er weinig over deze ontmoeting bekend, maar wel wordt vermoed dat deze ontmoeting Plato enorm geïnspireerd heeft. Socrates is immers in veel van Plato’s werken de meest prominente spreker.
Akademia
In 387 voor Christus heeft Plato de Akademia / Academy opgericht. De school was bedoeld voor jonge mannen die samen wilden discussiëren, denken en filosoferen over gedachtegoed, naast de gebruikelijke boks- en worsteltrainingen. Als basis van deze filosofie was rekenkunde een heel belangrijk onderdeel van de scholing. Plato geloofde dat kennis van rekenkunde ten grondslag lag van de filosofie en dat het nodig was om de denkbeelden te kunnen begrijpen. Ondanks dat de school was bedoeld voor jonge mannen, is er bekend dat er tenminste twee vrouwen gekleed als man hebben gestudeerd op de school.
Een van de meest bekende studenten hier was Aristoteles, die je van naam misschien wel kent. Op de afbeelding hierboven is Aristoteles samen met Plato te zien. Plato is de man in het rood en wijst hier naar boven, naar het spirituele en bovennatuurlijke. Aristoteles is de man in het blauw en wijst juist naar de aarde, als bron van wetenschappelijke kennis. Aristoteles heeft zelf later ook een school opgericht, namelijk het Lyceum.
Toen Plato in 347 voor Christus kwam te overlijden, werd de Akademia overgenomen door zijn neef Speusippos.
Zijn denkbeelden Plato staat erom bekend dat hij in zijn lessen en boeken nooit de oplossing van een probleem geeft. Hij geeft vooral materiaal wat anderen aan het denken zet en een visie op de werkelijkheid. Hij zal geen informatie hapklaar aanbieden, maar vooral vragen presenteren. Tegenwoordig noemen we Plato ook de uitvinder van de dialoog en dialectische vorm van de filosofie.
Een van zijn meest beroemde theorieën is de
Theory of Forms of ideeënleer. Daarin zegt hij dat de fysieke wereld niet zo echt is als tijdloze en onveranderlijke ideeën in je hoofd. De dingen die je om je heen ziet, zijn enkel waarneembare ideeën/vormen. Je hoofd koppelt een onveranderlijke herinnering aan een veranderlijke waarneming van de werkelijkheid. Dit betekent dat zijn theorie gebaseerd is op een bovennatuurlijke wereld wat onze gedachten, perspectieven en ideeën betreft en een fysieke wereld waarin alles veranderlijk is (omdat ieder iets op een andere manier waarneemt).
Om dit beter te begrijpen, kan je kijken naar de ‘allegory of the cave’. Hierin vraagt hij zich af hoe je weet wat de waarheid is en is perspectief een belangrijk aspect. Hij vergelijkt zichzelf met iemand die niet begrepen wordt en probeert op deze manier ook de dood van Socrates te verklaren. Socrates was toen Plato 28 was tot de dood veroordeeld vanwege zijn denkbeelden, dat zou een gevaar vormen voor de politiek in die tijd. De allegory of the cave wordt in
deze video heel goed uitgelegd. Mocht je aan het denken gezet willen worden, kan het erg interessant zijn om
deze video te kijken.