Wat David Bowie in overeenkomst heeft met de Duitse Peter Schilling en de pop superster Elton John? Het antwoord is Major Tom. Een fictief figuur, maar wellicht de meest bekende fictieve astronaut die we hebben.
Ground Control to Major Tom, take your protein pills and put your helmet on. Zo begon David Bowie in 1969 zijn hit Space Odditiy. Hij schreef het lied nadat hij geïnspireerd was geraakt door Stanley Kubricks
2001: A Space Oddysey en hij zich vervreemd voelde in zijn muzikale carrière, die op dat moment nog niet groot was. Echter betekende dit nummer voor hem wel zijn doorbraak. Het nummer werd nog even snel enkele dagen voor de Maanlanding uitgebracht, omdat het lied over een astronaut gaat en dus perfect bij de Maanlanding paste.
In Space Oddity zingt Bowie over een astronaut, Major Tom, die op weg is naar de ruimte. Daar helpt zijn ruimteschip echter niet aan mee, en het laatste dat we van Major Tom (in dit lied) horen is dat hij doelloos door de ruimte zweeft en er is niets dat hij kan doen om weer veilig op aarde terug te keren. In 1980 keert Major Tom terug in de muziek van Bowie als hij
Ashes to Ashes uitbrengt. Hierin blikt Bowie terug naar Major Tom, en beschrijft hem als een
junkie die een all-time low bereikte. Dat lied refereerde naar Bowie zelf, die verslaafd was aan cocaïne.
In 1982 was Major Tom niet meer alleen in handen van Bowie, maar ging de Duitse Peter Schilling ermee aan de haal. Hij bracht het nummer
Major Tom (völlig losgelöst) uit, waarin hij het verhaal van Major Tom (onofficieel, maar met een knipoog naar Bowie's werk) voortzette. Major Tom staat hier op het punt om vanuit de Aarde te vertrekken naar de ruimte. De countdown begint, en Major Tom wordt de ruimte ingeschoten. Ook hier ondervindt Major Tom echter problemen met zijn ruimteschip.
De ruimte, en daarbij waarschijnlijk ook Major Tom, bleven als een rode draad door het werk van David Bowie lopen. In 1995 bracht hij
Hallo Spaceboy uit, met in 1996 een remix met de Pet Shop Boys. In die remix is zanger Neil Tennant te horen die lyrics van
Space Oddity zingt, wat officieel de terugkeer van de astronaut in het werk van Bowie betekent.
In 2002 komt een astronaut, waarschijnlijk Major Tom, voor in de video van Bowie's
Slow Burn. Op het album waar dat lied op te vinden is, is ook een cover te horen van het nummer
I Took a Trip on a Gemini Spaceshap van
Legendary Space Cowboys. Hiermee wordt nogmaals de connectie tussen de ruimtereizen en drugsgebruik gemaakt in zijn werk.
Het is uiteindelijk in 2015 dat Major Tom aan zijn eind lijkt te komen. In de videoclip van
Blackstar, verschenen op Bowie's laatste album, was een dode astronaut te zien. Nooit officieel bevestigd, maar de regisseur van de videoclip van Blackstar zei dat het volgens hem zeker om Major Tom ging.
Door de jaren heen is Major Tom niet zijn populariteit verloren. Diverse malen is Major Tom in de media verschenen, als verwijzing naar de Major Tom van Bowie. Zo was het de Britste astronaut Timoty Peake die van 2015 tot 2016 in het ISS verbleef, die door de media vaak aangesproken werd als Major Tim. Er is later ook een kinderboek verschenen over deze astronaut:
Ground Control to Major Tim: The Space Adventures of Major Tim Peake. Ook in de video game Metal Gear, de serie Rugrats, de series The Venture Bros., de serie Red Dwarf en de animatieserie Chaotic zitten verwijzingen naar Major Tom.
Major Tom komt vaker in muziek voor. Nooit zo groot als in de muziek van Bowie of in het lied van Peter Schilling, maar ook
Rocket van Def Leppard,
Fantastic 6 van Alphabeat en
Terrence Love You van Lana Del Rey verwijzen naar Major Tom.
K.I.A. schreef in 2002 het lied
Mrs. Major Tom, dat vanuit het perspectief van Major Toms vrouw wordt geschreven. In 2011 coverde
Sheryl Crow dit lied op het album
Seeking Major Tom van
Star Trek acteur
William Shatner.
Het was nooit officieel, maar Rocket Man van Elton John zou ook best eens over diezelfde Major Tom kunnen gaan. Er zijn wat overeenkomsten tussen dit lied en Major Tom, en ook Bowie zag dat in. Hij riep regelmatig tijdens concerten
"Oh Rocket Man!" als hij Space Oddity speelde.
Om de cirkel volledig rond te maken was het in 2013 astronaut
Chris Hadfield die in het ISS Space Oddity uitvoerde. Hiermee had Major Tom uiteindelijk écht de ruimte bereikt. Dat gebeurde nogmaals toen SpaceX en Tesla baas Elon Musk zijn Tesla Roadster naar de ruimte stuurde met een raket in 2018. In de cockpit van de auto was
Space Oddity te horen. Ergens zweeft die auto nog steeds door de ruimte, en is het ook zomaar mogelijk dat Bowie nog steeds over Major Tom aan het zingen is.