Een zwart gat is een gebied in het heelal waar de zwaartekracht zo sterk is dat niets eruit kan ontsnappen, ook geen licht. Zwaartekracht is een aantrekkende kracht van een massa op anderen richting het zwaartepunt (het midden) van de massa. Hoe groot de zwaartekracht is, hangt af van de massa (hoeveelheid x dichtheid materie) en van hoe dicht je bij de kern bent van de massa.

Wij kunnen staan op de aarde dankzij de zwaartekracht, maar omdat de aarde zo groot is, kunnen we nog wel springen en met een raket de aarde verlaten. Bij een zwart gat zit er veel meer massa op een veel kleiner gebied, het is het meest compacte object wat er bestaat. Om je een beeld te geven: als er een zwart gat zou bestaan met dezelfde hoeveelheid massa als de aarde, zou hij maar een diameter hebben van twee centimeter. Er is dus veel meer massa op één gebied nodig om een zwart gat te krijgen.

Normaal gezien zijn zwarte gaten geen twee centimeter, maar wel een aantal keer het formaat van de zon. Er wordt vermoed dat er wel zulke kleine zijn, maar daarvan is het bestaan nog niet aangetoond. Ook zijn de zwarte gaten die nu bekend zijn heel ver weg, diegene die het dichtst bij is, is 3000 lichtjaren van de aarde verwijderd.

Het uiterlijk
Het zwarte gat zelf kunnen wij niet zien, wij kunnen immers alleen dingen waarnemen waar het licht kan komen. Op de afbeeldingen hiernaast zie je dan ook dat de massa zelf geheel zwart is, een zwart gat. Wat we wel zien, is de horizon, de rand eromheen. Die rand bestaat uit gas dat naar het zwarte gat toe getrokken wordt. Op de bovenste foto is dat goed te zien. Het gas kronkelt in een spiraalvorm richting het zwarte gat, waarbij het steeds warmer wordt. Het gas wordt miljoenen graden heet, iets waar wij ons geen voorstelling van kunnen maken. Omdat dit gas zo heet wordt, straalt het licht uit, net als metaal wat in het vuur wordt gehouden.

Soorten zwarte gaten en het ontstaan
Er worden vier soorten zwarte gaten onderscheiden: microscopische zwarte gaten, middelzware zwarte gaten, superzware zwarte gaten en stellaire zwarte gaten. Van de microscopische zwarte gaten, de kleinste, is het bestaan nog niet aangetoond, zoals ik al vernoemde. De middelzware zwarte gaten hebben massa’s van honderd tot tienduizend keer de zon en de superzware zwarte hebben massa’s van miljoenen of miljarden keren de zon. Deze drie soorten zouden al tijdens de ontstaansperiode van het heelal zijn gevormd, daar is men nog niet zeker van.

Waar meer over bekend is, zijn de stellaire zwarte gaten. Deze ontstaan door het instorten van een grote ster en zijn zo groot als de kern van de desbetreffende ster. Als een zware ster aan het eind van zijn leven explodeert als supernova, schieten de stukken ster het heelal in en verandert de ineengestorte kern van de ster in een zwart gat.

Realiteit
Dit klinkt allemaal heel groot en heftig, tenminste, dat vind ik, maar gelukkig zijn deze zwarte gaten niet dichtbij. De aarde zal niet opeens opgezogen worden door een zwart gat en ruimtereizigers belanden er ook niet in, zoals je in films wel eens ziet. Onze zon is ook niet groot genoeg om een zwart gat te maken, mocht hij exploderen. Realistisch gezien zijn zwarte gaten enorm ver weg. Daardoor is er ook maar weinig over bekend. Hetgeen wat nu bekend is, is allemaal onderzocht met satellieten met telescopen erop vanwege de afstand.