De Koninklijke Bibliotheek van Alexandrië, een historisch fenomeen zou je kunnen zeggen. Ze was in haar glorietijd de grootste bibliotheek van het Middellandse zeegebied: duizenden boeken en geschriften werden er bewaard. Ze was de bron van Westerse kennis in de oudheid voor een lange tijd.
De bibliotheek werd aan het begin van de derde eeuw voor Christus opgericht in de hoofdstad van het Grieks-Egyptische rijk, Alexandrië, door Koning Ptolemaeus I Soter. Zijn vader had een tempel der Muzen opgericht en Ptolemeus wilde hier een bibliotheek aan toevoegen die de meest complete van de hellenistische wereld moest worden. Deze combinatie is te verklaren, want de Muzen zijn Godinnen van de wetenschappen en kunsten, literatuur valt hier zeker onder.
De eerste bibliothecaris die mocht werken in de bibliotheek van Alexandrië was een student van Aristoteles, Demetrios Phalerios. De boekencollectie die hij had van zijn leermeester nam hij mee naar de bibliotheek en dit was het begin van de collectie. Phalerios en hierop volgende collega’s waren echter niet alleen opzoek naar grote werken, zoals dat van Aristoteles, voor de bibliotheek, maar zij doorzochten steden ook naar nog onbekende boeken die gevorderd konden worden. Er werden zelfs kopieerders naar Athene gestuurd om originele boeken van Griekse tragedieschrijvers over te schrijven. Zeker omdat dit geheel met de hand moest gebeuren, was dit een groot karwei. Naar allerlei streken werden opkopers gestuurd en zo groeide de Alexandrijnse bibliotheek alsmaar door. De boeken werden gesorteerd naar thema, ieder over één aspect van de toentertijdse wereld.
Deze concentratie van informatie functioneerde niet enkel als bewaarplaats, maar trok ook geleerden en studenten aan die opzoek waren naar een verrijking van kennis. Vooraanstaande wetenschappers werden uitgenodigd om zich te vestigen in Alexandrië, zodat de teksten uit boeken kritisch werden gelezen en doorgegeven aan nieuwe generaties, zoals hun leerlingen.
Echter was de bibliotheek niet enkel glorie en positiviteit, de bibliotheek heeft het één en ander te verduren gekregen. De eerste gedeeltelijke verwoesting die bij ons bekend is, was een brand door Julius Caesar in 48 voor Christus. Het aantal boeken dat verloren ging was veertig duizend, maar dit was een relatief klein aantal vergeleken met de opgeslagen hoeveelheid boekrollen dat overbleef. Na de dood van Cleopatra ging het mis. Egypte was ingelijfd door het Romeinse Rijk, die minder over had voor cultuur en informatieopslag. De bibliotheek kreeg veel minder financiële steun en zo bouwde de boekenhandel langzaam af. Het einde van de bibliotheek is niet bekend, er zijn verschillende verklaringen in omloop. Echter is enkel zeker dat de bibliotheek verwoest is, tegenwoordig weten wij zelfs niet hoe het gebouw eruit heeft gezien toentertijd.
Om toch te eindigen op een goede toon, is er tegenwoordig een nieuwe bibliotheek gebouwd en deze krijgt steun van met name de Egyptische regering om te kunnen blijven bestaan. De nieuwe bibliotheek is tevens een internetknooppunt voor de regio, gemoderniseerd zeker.