Wellicht heb je het wel eens kunnen bewonderen tijdens het snorkelen of duiken op vakantie. Het is een prachtig kleurrijk natuurverschijnsel, maar het gaat helaas niet zo goed. In dit artikel lees je wat koraal is en waarom het koraal in gevaar is.

Het lijkt misschien op een zee plant, maar eigenlijk bestaat koraal uit heel veel zee beestjes; ook wel bloemdieren genoemd. Deze diertjes zijn eigenlijk heel klein, ongeveer een paar millimeter. Dit heet ook wel een poliep. Poliepen leven vaak in kolonies. Een kolonie poliepen bij elkaar, vormen dus koralen. En al die koraalkolonies samen, vormen een koraalrif. Koralen zetten zich vast aan de zeebodem en vangen voedsel met tentakels. De belangrijkste voedselbron voor koraal zijn algen. Deze algen zorgen ook voor de prachtige kleuren van het koraal.

Het Groot Barrièrerif
Er zijn ongeveer 4500 verschillende soorten koralen bekend. Deze kunnen samen grote kolonies of riffen vormen. Het grootste koraalrif ter wereld is het Groot Barrièrerif (Great Barrier Reef) en is zo’n 2600 kilometer lang! Het bestaat uit ongeveer 2900 individuele koraalriffen en 900 eilanden die zich uitstrekken over een gebied van 334.400 kilometer (!) en vormt hiermee de werelds grootste structuur gemaakt door levende organismen. Het Groot Barrièrerif ligt in de Koraalzee, voor de kust van Noord-Oost Australië.

Gevaar
Maar, het gaat niet goed met het Groot Barrièrerif. Hoewel er lang gedacht was dat de opwarming van de zee de hoofdoorzaak was, blijkt dat toch niet altijd zo te zijn. In 2009 werd er geconstateerd dat het rif minder snel groeide dan gewoonlijk. Volgens de onderzoekers was dit te wijten aan een toename van CO2, waardoor het zeewater langzaam verzuurt, en het opwarmen van het zeewater.

In 2012 kwam Australische onderzoekers tot de ontdekking dat het rif ten opzichte van 1985 met de helft was geslonken. Deze afname werd voor zo’n 48% veroorzaakt door stormen, voor 42% door koraaletende zeesterren en maar 10% door het opwarmen van de zee, wat eerst als hoofdoorzaak werd gezien. Een mogelijke oplossing om de afname tegen te gaan, is het bestrijden van de koraaletende zeesterren, maar dat is een proces wat jaren in beslag zou nemen.

Verbleking
In 2016, 2017 en 2020 werd er ook alarm geslagen. Er werd steeds vaker verbleking van koraal vastgesteld, waardoor ruim een derde van het koraal zou zijn afgestorven. Experts stellen in deze onderzoeken dat het Groot Barrièrerif al niet meer te redden is. Op onderstaande afbeelding zie je hier een voorbeeld van, deze foto is genomen in het Groot Barrièrerif.



Het probleem is serieus, want het Groot Barrièrerif is natuurlijk niet het enige rif waarmee het niet goed gaat. Hoewel de oorzaak vaak een discussiepunt is geweest, is de opwarming van de aarde tegenwoordig toch de hoofdoorzaak. Niet alleen het zeewater wordt warmer en zuurder, de opwarming veroorzaakt ook steeds meer stormen, die het koraal ernstig kunnen beschadigen. Daarnaast vormen ook overbevissing en vervuiling steeds een grotere bedreiging.

Er wordt verwacht dat het grootste deel van het koraal het einde van deze eeuw niet zal halen. “Zelfs als het ons lukt om de klimaatdoelstellingen van Parijs te halen, verliezen we 90 procent van het koraal wereldwijd” meldt de NOS. Zoals er eerder werd benoemd, geven algen de kleur aan het koraal. Als de temperatuur van het water stijgt, worden de algen afgestoten. Dit zorgt voor de verbleking waar we het hierboven over hadden. Als de temperatuur niet snel genoeg weer daalt, sterft het koraal als gevolg van de verbleking.

Waarom is het ernstig?
Dat het koraal in gevaar is, is duidelijk. Maar waarom is het een probleem? Het Groot Barrièrerif is de grootste werkgever in die omgeving. Het is goed voor zo’n zestig duizend banen in de toeristische sector en levert jaarlijks 5 miljard euro op. Wereldwijd zijn dagelijks ongeveer 30 miljoen mensen volledig afhankelijk van het koraal. Daarnaast zorgt koraal ook voor veiligheid; het breekt de golven van de zee, wat vooral tijdens stormen van pas komt om de kusten te beschermen. En natuurlijk is koraal ook de leef- en broedplaats van een heleboel vissen.

Vond je dit interessant? Dan raad ik je aan om deze slideshow van de NOS te bekijken. Zij geven visueel weer wat er aan precies hand is. Erg interessant om even doorheen te gaan!